Mác bê tông là thuật ngữ quen thuộc trong xây dựng. Vậy nhưng không phải ai cũng hiểu cụ thể mác bê tông là gì?
Để bạn có cái nhìn chi tiết hơn về nội dung này. Bài viết dưới đây của cosevco.vn sẽ cùng bạn tìm hiểu cụ thể về mác bê tông, cách xác định mác bê tông cũng như bảng tra cứu nó nhé.
Có thể bạn quan tâm:
Mác bê tông là gì?
Mác bê tông là ký hiệu bê tông theo tiêu chuẩn Việt Nam được dịch lại từ tiêu chuẩn Liên Xô.
Và hiện nay thì kí hiệu này vẫn còn được sử dụng.
Hiểu đơn giản thì mác bê tông là cường độ chịu nén của mẫu bê tông hình lập phương kích thước 15x15x15cm được bảo dưỡng trong điều kiện tiểu chuẩn trong 28 ngày.
Sau khi đổ bê tông, quá trình đông cứng bắt đầu, cũng bắt đầu phát triển cường độ bê tông.
Sau 28 thì bê tông đã đạt cường độ gần như hoàn toàn (khoảng 99%).
Lực nén càng lớn lên khối lượng bê tông thì biểu thị được mác bê tông có khả năng chịu được lực cao.
Đối với một loại bê tông dùng cho xây dựng nhà cửa, cầu đường..
Thì ngoài việc chịu được lực nén chúng còn phải chịu được các lực khác như lực uốn, kéo và trượt.
Đơn vị và kí hiệu của mác bê tông là gì?
Mác bê tông có đơn vị là: kg/cm2
Mác bê tông được ký hiệu bằng chữ: M. Đây là ký hiệu theo tiêu chuẩn cũ.
Hiện nay đôi khi trong các bản vẽ xây dựng bạn sẽ thấy có kỹ hiệu chữ B.
Điều này cũng gây ra nhiều lẫn lộn cho người đọc bản vẽ xây dựng.
Mác bê tông gồm những loại nào?
Mác bê tông được phân loại bao gồm:
- M100: Mác bê tông 100 là loại bê tông có cấp độ bền là B7.5 và có cường độ chịu nén là 9.63 Mpa.
- M150: Mác bê tông 150 là loại bê tông có cấp độ bền là B12.5 và có cường độ chịu nén là 16.05 Mpa.
- M200: Mác bê tông 200 là loại bê tông có cấp độ bền là B15 và có cường độ chịu nén là 19.27 Mpa.
- M250: Bê tông mác 250 là loại bê tông có cấp độ bền là B20 và có cường độ chịu nén là 25.69 Mpa.
- M300: Mác bê tông 300 là loại bê tông có cấp độ bền là B22.5 và có cường độ chịu nén là 28.90 Mpa.
- M400: Mác bê tông 400 là loại bê tông có cấp độ bền là B30 và có cường độ chịu nén là 38.53 Mpa.
- M500: Mác bê tông 500 là loại bê tông có cấp độ bền là B40 và có cường độ chịu nén là 51.37 Mp.
- M600: Mác bê tông 600 là loại bê tông có cấp độ bền là B45 và có cường độ chịu nén là 57.80 Mpa.
Ngày nay với các phụ gia người ta có thể sản xuất ra bê tông đạt M1000 – M1500.
Trong các dự án xây dựng thông thường như là nhà ở, bệnh viện, trường học… thì ta hay sử dụng bê tông Mác 250.
Còn đối với các bê tông mác cao hơn dùng cho các dự án nhà cao tầng có nhịp và tải trọng lớn hơn.
Cấp độ bền bê tông là gì?
Theo tiêu chuẩn mới của Việt Nam hiện nay thì không dùng ký hiệu mác bê tông – M. Thay thế cho ký hiệu M là ký hiệu chữ B – cấp độ bền của bê tông.
Cấp độ bền B này được xác định từ kết quả nén mẫu hình trụ.
Nghĩa là thay vì lấy mẫu lập phương thì người ta lấy mẫu hình trụ.
Tiếp sau đó nén mẫu, cho ra kết quả cường độ chịu nén.
Ký hiệu của cấp độ bền là B: B20, B25, B30.. Đơn vị là Mpa
1 Mpa = 10 kG/cm2
Cường độ chịu nén của bê tông là gì?
Cường độ chịu nén của bê tông chính là ứng suất nén phá hủy của bê tông.
Nó được tính bằng lực trên 1 đơn vị diện tích, như là kG/cm2, hay N/mm2.
Thông thường trong xây dựng, ta chỉ chú ý tới cường độ chịu nén của bê tông, còn lại cường độ chịu kéo của bê tông thường rất thấp.
Vậy nên nó thường bị bỏ qua. Vậy nhưng các kết cấu bê tông có thể chịu được uốn tốt là bởi nó được sử dụng cốt thép.
Chúng ta sử dụng khả năng chịu kéo cao của thép để bù đắp cho khả năng chịu kéo thấp của bê tông.
Chúng ta đặt thép vào trong vùng bê tông chịu kéo để tối ưu khả năng chịu lực. Từ đó chúng ta có thuật ngữ bê tông cốt thép.
Cách xác định mác bê tông như thế nào?
Để xác định mỗi mác bê tông thực tế thì tối thiểu cần phải có một tổ mẫu lấy tại hiện trường.
Nó sẽ bao gồm 3 mẫu bê tông đồng nhất về vị trí và cách thức lấy mẫu và điều kiện dưỡng hộ.
Đối với các kết cấu lớn, các tổ mẫu trên cùng một kết cấu phải ở những vị trí khác nhau.
Đồng thời số lượng của chúng đủ lớn để mang tính đại diện được cho toàn bộ kết cấu đó.
Giá trị trung bình của ứng suất nén tại thời điểm phá hủy (do nén mẫu) của cả 3 mẫu trong tổ mẫu, được lấy để xác định mác của bê tông (tuổi 28 ngày).
Nếu thời điểm nén tổ mẫu không phải là 28 ngày sau khi bê tông ninh kết (thường là 3 hay 7 ngày sau).
Vậy thì mác bê tông được xác định gián tiếp qua biểu đồ phát triển cường độ bê tông chuẩn tương ứng.
Đồng thời các kết quả nén mẫu ở tuổi 3 hay 7 ngày là các kết quả kiểm tra nhanh và chưa chính thức.
Kết quả nén mẫu ở tuổi 28 ngày mới được coi là mác của bê tông thực tế.
Kết cấu bê tông tại chỗ được coi là đạt yêu cầu về mác thiết kế khi giá trị trung bình của từng tổ mẫu không được nhỏ hơn mác thiết kế.
Vậy nhưng đồng thời phải không có mẫu nào trong các tổ mẫu có kết quả thí nghiệm dưới 85 % mác thiết kế.
Có thể quan tâm:
Bảng tra mác bê tông và cấp độ bền của bê tông mới nhất 2022
Cùng tham khảo ngay bảng tra mác bê tông và cấp độ bền của bê tông dưới đây:
Bảng tra mác bê tông
Bảng tra mác bê tông 100,200, 250, 300, quy đổi mác bê tông ra cường độ chịu nén
Các thể phân Mác bê tông thành 3 loại chính là: Mác thấp, mác trung bình và mác cao.
- Bê tông mác thấp được trộn tay tại công trường.
- Bê tông mác cao thường được thiết kế cấp phối và trộn tại nhà máy.
- Các mác bê tông thông dụng từ M150 đến M350.
| Mác bê tông | Tỷ lệ trộn | Cường độ chịu nén |
| (kG/cm2) | ||
| Bê tông mác thấp | ||
| M50 | 1 : 5 : 10 | 50 |
| M75 | 1 : 4 : 8 | 75 |
| M100 | 1 : 3 : 6 | 100 |
| M150 | 1 : 2 : 4 | 150 |
| M200 | 1 : 1.5 : 3 | 200 |
| Bê tông Mác trung bình | ||
| M250 | 1 : 1 : 2 | 250 |
| M300 | Thiết kế cấp phối | 300 |
| M350 | Thiết kế cấp phối | 350 |
| M400 | Thiết kế cấp phối | 400 |
| M450 | Thiết kế cấp phối | 450 |
| Bê tông mác cao | ||
| M500 | Thiết kế cấp phối | 500 |
| M550 | Thiết kế cấp phối | 550 |
| M600 | Thiết kế cấp phối | 600 |
| M650 | Thiết kế cấp phối | 650 |
| M700 | Thiết kế cấp phối | 700 |
Bảng tra cấp phối mác bê tông thông dụng nhất
| Mác bê tông | Xi măng (Kg) | Cát vàng(m3) | Đá 1x2cm (m3) | Nước (lít) |
| 150 | 288,025 | 0,505 | 0,913 | 185 |
| 200 | 350,550 | 0,481 | 0,900 | 185 |
| 250 | 415,125 | 0,455 | 0,887 | 185 |
Bảng tra cấp phối mác bê tông theo PC30
Xem thêm:
Bảng tra cấp phối mác vữa, bê tông
Xem thêm:
Bảng tra cường độ bê tông theo ngày tuổi
Bê tông phát triển cường độ theo thời gian. 28 ngày là thời gian bê tông đạt cường độ đến 99%.
Bảng này sẽ cho thấy cường độ của bê tông ở các độ tuổi khác nhau:
| Ngày tuổi bê tông | % cường độ chuẩn |
| 1 day | 16% |
| 3 days | 40% |
| 7 days | 65% |
| 14 days | 90% |
| 28 days | 99% |
Bảng tra cường độ chịu nén của các mác bê tông thông dụng ở 7 ngày và 28 ngày tuổi
| Mác bê tông | Cường độ chịu nén nhỏ nhất(kG/cm2 ) ở 7 ngày tuổi | Cường độ chịu nén đặc trưng (kG/cm2) ở 28 ngày tuổi |
| M150 | 100 | 150 |
| M200 | 135 | 200 |
| M250 | 170 | 250 |
| M300 | 200 | 300 |
| M350 | 235 | 350 |
| M400 | 270 | 400 |
| M450 | 30 | 450 |
Độ sụt của bê tông là gì?
Độ sụt của bê tông thể hiện độ dẻo và tính dễ chảy của bê tông. Giá trị này được quan tâm trong quá trình thi công ngoài công trường.
Hiện nay nó phụ thuộc vào biện pháp thi công bê tông.
Ví dụ như: Biện pháp bơm cần hay bơm tĩnh, thi công bê tông móng hay bê tông cột…
Thí nghiệm độ sụt bê tông với dụng cụ phễu hình nón
Độ sụt của bê tông được thí nghiệm ngay tại hiện trường. Thông thường công tác thí nghiệm độ sụt gồm các bước sau:
- Cho hỗn hợp bê tông vào phễu, đầm cho bê tông đều bằng que đầm và gạt bỏ phần bê tông thừa trên phễu.
- Từ từ rút phễu lên trong thời gian ~ 5s sao cho bê tông trong phễu không di chuyển.
- Đợi mẫu bê tông sụt xuống ổn định.
- Lấy thước đo khoảng cách từ đỉnh của bê tông và chiều cao của phễu.
- Khoảng cách này thể hiện độ sụt của bê tông.
Thông thường độ sụt của bê tông được quy định rõ ràng trong ghi chú chung trong bản vẽ thiết kế kết cấu. Cụ thể là:
- Độ sụt của các cấu kiện móng, cột, dầm sàn đổ bằng bơm bê tông: 6 – 10 cm
- Độ sụt của bê tông đổ bằng bơm tĩnh: 8 – 12 cm
- Độ sụt bê tông cọc khoan nhồi: 8 – 12cm.
Cách chọn mác bê tông phù hợp với công trình như thế nào?
Đối với những công trình được thiết kế bài bản ngay từ đầu thì mác bê tông được các kỹ sư kết cấu quyết định. Đồng thời hồ sơ bản vẽ khi phát hành ra công trình thì có ghi rõ sử dụng mác bê tông là bao nhiêu. Kỹ sư công trình theo mác bê tông trong bản vẽ mà trộn tỷ lệ cấp phối bê tông cho phù hợp.
Đối với những công trình nhỏ, không có hồ sơ thiết kế bài bản: Vậy thì nhà thầu quyết định lựa chọn mác bê tông, thông thường thì dựa trên kinh nghiệm của họ.
Đối với các công trình nhỏ, kết cấu không yêu cầu khả năng chịu lực cao: Vậy thì thường dùng các loại bê tông mác thấp như M15, M20, M25.
Đối với những công trình lớn hơn, kết cấu phải chịu lực lớn hơn: Vậy thì các kỹ sư thiết kế thường chọn bê tông mác cao hơn, thông thường là M300 trở lên. Loại này thường là sử dụng bê tông thương phẩm.
Có 2 loại bê tông thường được sử dụng hiện nay là: Bê tông trộn tay và bê tông thương phẩm.
Bê tông trộn tay:
- Loại này thường được sử dụng cho xây dựng các công trình quy mô nhỏ. Thích hợp cho các tòa nhà dân dụng nhỏ và sử dụng khối lượng bê tông không lớn.
- Bê tông trộn tay thường khó kiểm soát chất lượng. Trong quá trình đổ bê tông sẽ có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bê tông, đặc biệt là yếu tố con người.
Bê tông thương phẩm:
- Bê tông thương phẩm hay còn gọi là bê tông tươ. Đây là loại bê tông được tính toán thiết kế cấp phối dựa trên những thí nghiệm ở phòng thí nghiệm.
- Các nhà cung cấp bê tông thương phẩm thường chịu trách nhiệm về mác bê tông, cũng như chất lượng bê tông. Vậy nên họ sẽ kiểm soát tốt các khâu: Lựa chọn vật liệu, tính toán tỷ lệ pha trộn-cấp phối bê tông, liều lượng sử dụng phụ gia bê tông.
- Khi họ nhận được đơn đặt hàng thì thường đi kèm các thông số: Mác bê tông, độ sụt và khối lượng.
- Bê tông được trộn ở nhà máy. Sau đó vận chuyển đến nhà máy. Trong quá trính vận chuyển, bê tông sẽ được đảo đều để đảm bảo không đông cứng trước khi đến công trường.
- Bê tông thương phẩm thường được sử dụng trong các công trình quy mô lớn, yêu cầu khối lượng lớn.
Trên đây chính là những thông tin quan trọng giúp bạn trả lời được câu hỏi: Mác bê tông là gì? Hy vọng các kiến thức này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tính toán và lựa chọn các vật liệu xây dựng phù hợp nhất nhé.
