Chất lượng của vật liệu xây dựng chính là một trong những yếu tố cơ bản, quan trọng để đảm bảo chất lượng công trình. Hiện nay các tiêu chuẩn lấy mẫu thí nghiệm của các loại vật liệu được thực hiện theo yêu cầu của pháp luật về xây dựng.
Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp quy cách lấy mẫu thí nghiệm một số loại vật liệu xây dựng cơ bản.
Cùng theo dõi ngay nhé.
Quy định của việc lấy mẫu thí nghiệm vật liệu xây dựng
Tất cả các công tác kiểm tra thí nghiệm vật liệu xây dựng phải được thực hiện tại phòng thí nghiệm vật liệu xây dựng đúng tiêu chuẩn.
Đồng thời phòng này phải có đầy đủ các chức năng để thực hiện các phép thử cần thiết để xác định chính xác chất lượng nguyên vật liệu mà nhà thầu sử dụng.
Quy trình lấy mẫu vật liệu xây dựng cũng rất quan trọng. Bởi vì nếu lấy mẫu thí nghiệm không đúng theo tiêu chuẩn.
Vậy thì sẽ dẫn đến sai sót kết quả thí nghiệm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng công trình xây dựng.
Tần suất lấy mẫu thí nghiệm vật liệu xây dựng
Dưới đây chính là bảng tần suất lấy mẫu thí nghiệm vật liệu xây dựng chuẩn được quy định theo các tiêu chuẩn hiện hành của Bộ Xây dựng.
Cùng tham khảo nhé.
Có thể bạn quan tâm:
Quy cách lấy mẫu thí nghiệm một số vật liệu xây dựng cơ bản
Dưới đây là quy cách lấy mẫu thí nghiệm đầu vào một số loại vật liệu xây dựng phổ biến nhất.
1. Xi măng
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 6260-1995; 6282-2009; 6260-2009
Quy cách lấy mẫu thí nghiệm của xi măng:
- Mỗi lô xi măng nhỏ hơn 40 tấn đều phải lấy 02 mẫu và mỗi mẫu 20kg để làm thí nghiệm.
- Mẫu xi măng phải được lấy rải rác ở các bao trong kho và mỗi bao lấy 1kg.
- Làm thí nghiệm 01 mẫu và 01 mẫu lưu để đối chứng khi cần thiết.
- Trong thời gian 60 ngày nếu không có khiếu nại nào giữa bên mua và bán xi măng về kết quả thí nghiệm vậy thì phòng thí nghiệm làm thủ tục hủy bỏ mẫu lưu.
- Khi bắt đầu nhập xi măng về công trường đại diện bên A, bên B cùng nhau lấy mẫu đóng gói niêm phong lập biên bản lấy mẫu và gửi đến phòng thí nghiệm để làm thí nghiệm.
- Mẫu xi măng phải được để trong hộp kín tránh nước, tránh các hóa chất khác, tránh nhiệt độ cao và để nơi khô ráo.
2. Cát xây dựng (đổ bê tông)
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 7570:2006; TCXD 127-1985.
Cát xây dựng được phân làm 4 loại gồm: Cát to, cát vừa, cát nhỏ, cát mịn.
Quy định lấy mẫu như sau:
Cứ 100m3 cát lấy một mẫu thử với khối lượng không nhỏ hơn 50kg.
Đồng thời công tác lấy mẫu cát phải được lấy riêng biệt ở từng vị trí khác nhau trong đống cát cùng loại, góp lại và trộn đều, đóng gói và lập biên bản lấy mẫu, mang đi thí nghiệm.
Kết quả thí nghiệm cát: Đây chính là cơ sở để nghiệm thu vật liệu cát và là căn cứ thiết kế thành phần cấp phối bê tông.
3. Đá dăm (sỏi) các loại dùng trong bê tông
Tiêu chuẩn áp dụng TCVN 7572:2006.
Các nhóm đá dăm:
- Đá cỡ 0,5×1: cỡ hạt từ 5-10mm
- Đá cỡ 1×2: cỡ hạt từ 10-20mm
- Đá cỡ 2×4: cỡ hạt từ 20-40mm
- Đá cỡ 4×7: cỡ hạt từ 40-70mm.
Quy cách khi lấy mẫu thí nghiệm
- Thành phần hạt: Đối với các cỡ đá thành phần hạt nằm trong đường bao cấp phối được quy định cụ thể.
- Phương pháp lấy mẫu đá dăm (sỏi) thí nghiệm: Cứ nhỏ hơn 200m3 đá lấy 02 mẫu thử với khối lượng mỗi mẫu lấy theo bảng 7. Lấy rải rác ở nhiều vị trí khác nhau trong một đống đá cùng loại, góp lại trộn đều, đóng gói, lập biên bản lấy mẫu, mang đi thí nghiệm.
- Kết quả thí nghiệm đá: Chính là cơ sở để nghiệm thu vật liệu đá, là căn cứ để thiết kế thành phần cấp phối trộn bê tông.
4. Thép xây dựng:
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 1651:2008.
Các loại thép xây dựng gồm:
- Thép tròn trơn
- Thép tròn đốt cán nóng
- Cán nguội
- Thép hình
- Thép lá
- Thép tấm
Thép xây dựng được sản xuất bởi nhiều nhà sản xuất có nhãn hiệu trên cây thép đảm bảo chất lượng như: Thép Thái Nguyên: TISCO; thép Việt-Úc: V-UC; thép Việt-Sinh: NSV; thép Hòa Phát: DANI; thép Việt-Ý: VIS; thép Việt-Hàn: VSP….
Kiểm tra đường kính cốt thép bằng cách cân trọng lượng:
Khi đưa thép vào sử dụng cần kiểm tra đường kính thực của cốt thép như sau:
- Cắt 01 đoạn thép dài 1m để cân kiểm tra trọng lượng Q (gram)
- Đường kính thực của cây thép được tính bằng công thức sau: Dthực = 0,43 * Căn bậc 2 (Q) (mm)
Quy cách lấy mẫu và thí nghiệm thép
Cứ mỗi lô thép có khối lượng <=50 tấn thì cần lấy 01 nhóm mẫu thử để kiểm tra.
Nó bao gồm tất cả các chủng loại cốt thép trong lô.
Mỗi loại lấy 03 thanh dài từ 0,5m-0,8m.
Các chỉ tiêu cơ lý khi thí nghiệm thép:
- Giới hạn chảy, giới hạn bền.
- Độ giãn dài.
- Đường kính thực đo.
- Uốn nguội.
Có thể bạn quan tâm:
5. Thép hình kết cấu xây dựng:
Tiêu chuẩn áp dụng: 1651:2009.
Quy cách lấy mẫu thí nghiệm của thép hình:
Cứ mỗi lô thép có khối lượng <=50 tấn ta cần lấy 01 nhóm mẫu thử để kiểm tra.
Sẽ bao gồm tất cả các chủng loại cốt thép trong lô.
Mỗi loại lấy 03 thanh dài từ 0,5m-0,8m.
Các chỉ tiêu cơ lý khi thí nghiệm thép:
- Giới hạn chảy, giới hạn bền.
- Độ giãn dài.
6. Gạch xây dựng
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 1450:2009 và TCVN 1451-1998.
Quy cách lấy mẫu:
Cứ mỗi lô 50.000 viên gạch lấy 01 mẫu thử gồm 30 viên. Mỗi lô nhỏ hơn 50.000 viên xem như một lô.
Các chỉ tiêu cơ lý khi thí nghiệm gạch:
- Cường độ nén
- Cường độ uốn
- Khối lượng thể tích
- Hình dạng và kích thước
- Các khuyết tật ngoại quan.
Có thể bạn quan tâm:
7. Gạch bê tông tự chèn, gạch bê tông lát
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 6476-1999.
Quy cách lấy mẫu:
Cứ một lô 15.000 viên lấy một tổ mẫu gồm 20 viên.
Một lô nhỏ hơn 15.000 viên xem như một lô.
Kiểm tra các chỉ tiêu cơ lý theo TCVN 6476-1999.
8. Bê tông
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 4453:1995.
Quy trình lất mẫu thí nghiệm:
Trong quá trình thi công xây dựng, các cán bộ giám sát của Chủ đầu tư (hoặc TVGS) và cán bộ kỹ thuật thi công của nhà thầu xây dựng phải lấy mẫu bê tông tại hiện trường.
Cán bộ kỹ thuật của Chủ đầu tư (hoặc TVGS) ký xác nhận trên tem và dán lên mẫu ngay sau khi vừa đúc mẫu bê tông (khi bê tông còn ướt).
Thí nghiệm ép mẫu bê tông ở tuổi từ 7 ngày, 28 ngày.
Mỗi loại cấu kiện bê tông phải sẽ lấy một tổ mẫu gồm 03 viên mẫu được lấy cùng một lúc ở cùng một chỗ theo quy định của TCVN 3105:1993.
Kích thước viên mẫu 10x10x10cm hoặc 15x15x15cm.
Số lượng tổ mẫu được quy định theo khối lượng như sau:
+ Đối với bê tông khối lớn: Cứ 500m3 lấy 01 tổ mẫu khi khối lượng bê tông trong một khối đổ lớn hơn 1000m2 và cứ 250m3 lấy 01 tổ mẫu khi khối lượng bê tông trong một khối đổ ít hơn 1000m3.
+ Đối với các móng lớn: Cứ 100m3 bê tông lấy 01 tổ mẫu nhưng không ít hơn một tổ mẫu cho một khối móng.
+ Đối với bê tông móng bệ máy có khối lượng đổ lớn hơn 50m3: Vậy thì cứ 50 m3 lấy 01 tổ mẫu nhưng vẫn lấy một tổ mẫu khi khối lượng ít hơn 50m3.
+ Đối với kết cấu cấu khung cột, dầm, sàn: Cứ 20m3 lấy 01 tổ mẫu. Thế nhưng khi khối lượng ít hơn thì vẫn phải lấy một tổ mẫu cho mỗi loại cấu kiện.
+ Đối với các kết cấu đơn chiếc khác có khối lượng ít hơn: Vậy thì vẫn phải lấy một tổ mẫu.
+ Đối với bê tông nền, mặt đường,… : Cứ 200m3 lấy 01 tổ mẫu. Thế nhưng nếu khối lượng bê tông ít hơn 200m3 thì vẫn phải lấy một tổ mẫu.
9. Vữa xây, trát
- Lấy mẫu vữa theo tiêu chuẩn: TCVN 3121-1993.
- Kiểm tra thiết kế thành phần vữa.
- Mỗi hạng mục công việc xây trát công trình nghiệm thu lấy 01 nhóm mẫu.
- Kíchthước mẫu 4x4x16cm hoặc 7,07×7,07×7,07cm.
10. Đất đắp nền
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 5747:1993 và TCVN 4447:2012.
Phương pháp lấy mẫu thí nghiệm: Cứ 1 lô 10.000m3 lấy mẫu 1 lần, mỗi mẫu 50kg. Mỗi lô nhỏ hơn 10.000m3 vẫn xem như 1 lô.
11. Tấm trải chống thấm trên cơ sở bi tum biến tính
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 9067:2012 – Tấm trải chống thấm trên cơ sở bitum biến tính – Phương pháp thử.
Mỗi lô ản phẩm (quy định đến 3000 m2) lấy 15 tấm mẫu kích thước (300×300) mm ở 3 cuộn bất kỳ. Các tấm mẫu thử được cắt cách mép cuộn ít nhất 15cm.
12. Băng cản nước PVC
- Tiêu chuẩn áp dụng: QCVN 16: 2014/BXD
- Tần suất lấy mẫu: Mỗi lô 1 mẫu
- Vị trí lấy mẫu: Lấy ngẫu nhiên ở tối thiểu 3 vị trí sao cho mẫu gộp có chiều dài tối thiểu là 1,5m. Mỗi vị trí lấy tối thiểu 0,5m theo chiều dài với chiều rộng của tấm được giữ nguyên.
13. Vật liệu chống thấm gốc xi măng Polyme
- Tiêu chuẩn áp dụng: QCVN 16: 2014/BXD
- Tần suất lấy mẫu: Mỗi lô 1 mẫu
- Vị trí lấy mẫu: Lấy mẫu đại diện với khối lượng không ít hơn 2 bao nguyên( đối với loại một thành phần) hoặc 2 bộ nguyên (đối với loại 2 thành phần trong 1 lô).
14. Độ chặt đắp nền, độ chặt của các lớp móng:
- Kiểm tra theo tiêu chuẩn: TCVN 4447-87.
- Thí nghiệm kiểm tra theo tiêu chuẩn: 22TCN02-71 và 22TCN03-79.
- Mỗi lớp đắp dày 15-18 cm có diện tích đắp <=300m2 kiểm tra 01 điểm.
15. Kiểm tra các lớp móng trong xây dựng đường ô tô
- Thí nghiệm kiểm tra độ chặt K của các lớp đất móng.
- Thí nghiệm kiểm tra modul đàn hồi theo tiêu chuẩn 22CN 211-93 để so sánh với yêu cầu thiết kế.
- Cứ 1000m2 đo 03 điểm và trên toàn tuyến.
16. Thí nghiệm kiểm tra mặt đường bê tông nhựa
- Khoan mẫu bê tông nhựa để kiểm tra chiều dày và chất lượng. Đo modul đàn hồi bằng cần Belkenman. Đo độ phẳng bằng thước 3m.
- Cứ nhỏ hơn 500m2 mặt đường khoan 01 điểm tại vệt xe chạy. Từ 500md đến 1000md đo modul đàn hồi tại 20 điểm và đo trên toàn tuyến.
17. Thí nghiệm kiểm tra mặt đường láng nhựa
- Kiểm tra chất lượng nhựa theo tiêu chuẩn 22TCN-279-01.
- Kiểm tra chất lượng vật liệu theo tiêu chuẩn 22TCN-259-98 và 22TCN171-01. Kiểm tra hàm lượng nhựa mặt đường.
- Cứ 500m2 đường kiểm tra 01 lần và trên toàn tuyến.
Trên đây chính là các thông tin chi tiết về tiêu chuẩn lấy mẫu thí nghiệm mà cosevco.vn muốn chia sẻ đến bạn.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Xin chào và hẹn gặp lại ở các chia sẻ sau.
